Zagrożeń wynikających z wyładowań atmosferycznych nie można bagatelizować. Burze w naszym kraju potrafią być niebezpieczne, dlatego instalacja odgromowa może okazać się niezwykle przydatna. Moc błyskawicy potrafi sięgać do kilkuset milionów woltów, a samo natężenie do nawet 250 tysięcy amperów! Wyładowanie atmosferyczne tego typu jest w stanie błyskawicznie spowodować wybuch pożaru. Jakie budynki muszą mieć instalację odgromową? W jaki sposób zainstalować piorunochron?

Działanie piorunochronu – zminimalizuj ryzyko skutków wyładowań atmosferycznych

Silne burze i towarzyszące im wyładowania elektryczne stanowią zagrożenie nie tylko, gdy trafią bezpośrednio w budynek. Wysokie napięcie ma niszczycielską moc w sytuacji, gdy będzie indukowane przez pobliskie metalowe elementy. W związku z tym instalacja odgromowa jest niezbędna, aby czuć się w pełni bezpiecznie. Niestety wielu inwestorów, właścicieli prywatnych posesji uważa piorunochron jako dodatkową inwestycję. Ta źle ukierunkowana oszczędność może w skutkach okazać się bardzo kosztowna, a nawet stanowić zagrożenie ludzkiego życia.

Instalacja odgromowa w domu, w praktyce jest urządzeniem umieszczonym na dachu. Przyciąga pioruny poprzez metalowe pręty. Dzięki temu, wyładowanie atmosferyczne nie trafia bezpośrednio w dach. Następnie skumulowana moc jest kierowana pod powierzchnię ziemi. Instalacja odgromowa chroni w ten sposób budynek i jego mieszkańców przed uderzeniem pioruna. Najprostszy piorunochron ma postać zaostrzonego metalowego pręta. Montuje się go w najwyższym punkcie na dachu. Instalacja odgromowa w domu połączona jest z podłożem za pomocą sieci przewodów oplatających obiekt. W ten sposób wyładowania elektrostatyczne trafiają bezpośrednio pod powierzchnię ziemi.

Instalacja odgromowa i przepisy z nią związane

Jakie budynki muszą mieć instalację odgromową? Wszystkie stojące w zabudowie rozproszonej, które mają wysokość minimum 15 metrów i powierzchnię przekraczającą 500 m². Przepisy zaznaczają, że obiekty wykonane z materiałów palnych i te pokryte nimi również powinny mieć zainstalowany piorunochron. Oczywiście w miejscach, w których występuje szczególnie duży stopień narażenia na wyładowania atmosferyczne np. wzgórza, również muszą być objęte ochroną przed piorunami.

Jednak myśląc o bezpieczeństwie swojego domu i bliskich nie tylko warto zwracać uwagę na przepisy prawa. Samotnie stojący dom, w którego pobliżu nie ma innych obiektów i wysokich drzew, należy wyposażyć w piorunochron. Instalacja odgromowa w stosunku do wartości całego domu nie jest przesadnie dużym wydatkiem. W zamian gwarantuje duże poczucie bezpieczeństwa w momencie, gdy zbliża się burza.

Instalacja odgromowa w domu – z czego się składa?

Piorunochron składa się ze zwodów sztucznych, które układa się w odpowiedni sposób na pokryciu dachu. To przewody metalowe ze stali nierdzewnej, ocynkowanej i miedzi, których grubość wynosi minimum 6 milimetrów. W przypadku, gdy budynek pokryty jest materiałami niepalnymi, to zwody umiejscawia się na niskich wspornikach nad powierzchnią dachu. Sposób ich rozstawienia uzależniony jest od typu przykrycia. Instalacja odgromowa montowana jest wzdłuż wszystkich krawędzi na płaskich dachach. Z kolei na spadzistych wzdłuż kalenicy i krawędzi, które są do niej równoległe.

Osoba odpowiadająca za instalację piorunochronu musi oszacować, czy potencjalny przepływ prądu w żaden sposób nie wywoła uszkodzeń pokrycia. Przebieg zwodów należy umiejscowić na wszystkich wystających elementach ponad powierzchnię dachu. Nie można zapomnieć o kominach, wylotach przewodach wentylacyjnych czy masztach antenowych. Jeśli pokrycie dachu jest palne, to zwody instaluje się na wyższych wspornikach. Stosowane są też zwody pionowe. To skuteczne rozwiązanie dla posiadaczy dachów, których rodzaj pokrycia lub kształt uniemożliwiają montaż tradycyjnych, poziomych łączeń. W niektórych przypadkach instalacja odgromowa może być wspomagana przez tzw. zwody naturalne. To wszelkiego rodzaju metalowe balustrady, rynny, poręcze, które będą stanowić przewodnik dla energii elektrycznej i odprowadzać ją bezpośrednio do ziemi.

Piorunochron – najważniejsze zasady jego instalacji

Tworząc instalację odgromową w domu, należy zwrócić uwagę na kilka cennych szczegółów. Tylko wtedy będzie można poczuć się w pełni bezpiecznie w przypadku wystąpienia intensywnej burzy. Instalatorzy piorunochronów zwracają uwagę, że pod naturalnymi zwodami nie mogą być umiejscowione materiały łatwopalne. Zakłada się, że blachy powlekane mogą być przewodnikiem, jeśli tylko pokryte są warstwą ochronną z PVC większą niż 1 milimetr i z warstwy asfaltu nie mniejszej niż 0,5 milimetra.

Przewody odprowadzające, które łączą zwód z uziomem, powinny umożliwiać swobodny przepływ prądu, gdy uderzy piorun. Instalacja odgromowa każdego budynku musi mieć zamontowane dwa takie przewody, które umiejscawia się w narożnikach dachu po przekątnej rzutu. Z kolei złącza pobiercze do sprawdzania oporności uziemienia montuje się na wysokościach od 0,3 do 1,8 metra. Tego typu badania warto przeprowadzać przynajmniej raz do roku. Przewody można ułożyć bezpośrednio pod tynkiem albo równolegle do rur spustowych, jeśli piorunochron ma być instalowany na ścianach obiektu, które są niepalne.

Instalacja odgromowa a uziom

W ziemi kładzie się elementy metalowe zwane uziomem. To ten element konstrukcyjny ma na celu rozpraszanie potężnej energii błyskawic. Często taką funkcję pełnią podziemne instalacje żelbetowe czy też metalowe rurociągi wykazujące mały współczynnik rezystancji (oporność nieprzekraczająca 30 omów). W przypadku, gdy nie ma możliwości wykorzystania którejkolwiek z tych opcji, wykonuje się uziom sztuczny. Oznacza to, że na głębokości 0,6 m zakopuje się taśmę stalową, która opasa cały dom w odległości 1 metra od ścian fundamentowych. Spotykane są też uziomy pionowe, których elementy zakopuje się głęboko pod powierzchnią ziemi, prostopadle do jej powierzchni.

Wśród dostępnych wariantów na rynku wyróżnia się piorunochron aktywny. W tym typie instalacji odgromowej tradycyjne zwody zastąpione są masztami ze specjalnymi głowicami, materiałem promieniotwórczym lub też jonizatorem. Konstrukcja powinna wystawać 2 metry nad najwyżej zlokalizowanym punktem chronionego budynku. Taka instalacja odgromowa w domu jest łatwa w montażu i nie wymaga zbudowania wsporników, które mają na celu podtrzymywać zwody. Jednak zdaniem specjalistów działanie piorunochronu aktywnego nie może zastępować tradycyjnych rozwiązań, a jedynie je uzupełniać.

Zabezpieczenie budynku piorunochronem to podstawa bezpieczeństwa przed wyładowaniami atmosferycznymi. Jednak instalacja odgromowa nie chroni przed przepięciami w liniach energetycznych, które potrafią naruszyć poprawne działanie wielu sprzętów RTV, AGD czy komputerów. Montaż instalacji należy zlecić specjalistom z uprawnieniami, którzy przeprowadzą niezbędne pomiary i obliczenia. Warto też ubezpieczyć budynek w ramach polisy z zapisem ochrony przed skutkami burzy. Tylko wtedy będzie można poczuć się naprawdę bezpiecznie.