Słownik techniczny

Łączniki

Łącznik jednobiegunowy - to najpopularniejszy element w instalacji elektrycznej, wyposażony jest w pojedynczy przycisk. Dokonuje łączenia w obrębie pojedynczego obwodu, działa na zasadzie przełącznika (sprężyna nie odbija z powrotem po puszczeniu przycisku).
Łącznik jednobiegunowy
Łącznik jednobiegunowy - szkic

Schemat elektryczny połączenia łącznika jednobiegunowego
Łącznik świecznikowy (seryjny) - wyposażony w 2 lub więcej przycisków, przeznaczony do żyrandoli (podzielonych na 2 lub więcej stref).
Łącznik świecznikowy
Łącznik świecznikowy - szkic

Schemat elektryczny połączenia łącznika świecznikowego
Łącznik schodowy - włącznik łączony w pary (parter – górne piętro) – przełączenie jednego łącznika z pary powoduje zmianę stanu obwodu (otwarty/zamknięty) na stan przeciwny. Stosowany na klatkach schodowych – np. można włączyć światło na parterze, a po wejściu na górę wyłączyć je drugim przyciskiem.
Łącznik schodowy
Łącznik schodowy - szkic

Schemat elektryczny połączenia łączników schodowych
Łącznik krzyżowy - włącznik wstawiany w liczbie jednego lub więcej pomiędzy dwa końcowe włączniki schodowe, aby umożliwić stosowanie instalacji schodowej dla dowolnej ilości kondygnacji.
Łącznik krzyżowy
Łącznik krzyżowy - szkic

Schemat elektryczny połączenia łącznika krzyżowego z łącznikami schodowymi
Przycisk dzwonkowy - wyposażony jest w pojedynczy przycisk, dokonuje łączenia w obrębie pojedynczego obwodu, po puszczeniu przycisku sprężyna samoczynnie odbija przycisk powodując rozłączenie.
Przycisk dzwonkowy
Przycisk dzwonkowy - szkic

Schemat elektryczny połączenia przycisku dzwonkowego
Łącznik dwubiegunowy - wyposażony jest w pojedynczy przycisk, dokonuje łączenia dwóch obwodów, działa na zasadzie przełącznika (sprężyna nie odbija z powrotem po puszczeniu przycisku). Stosowany np. kiedy istnieją 2 obwody pod różnymi napięciami (przykładowo 230V i 6V) wymagające wspólnego włączania/wyłączania.
Łącznik dwubiegunowy
Łącznik dwubiegunowy - szkic

Schemat elektryczny połączenia łącznika dwubiegunowego
Łącznik żaluzjowy - wyposażony w dwa przyciski lub jeden przycisk trójstanowy – pozwala na łączenie w obrębie dwóch oddzielnych obwodów, ale uniemożliwia łączenie ich jednocześnie. Stosowany np. do żaluzji (podnoszenie/opuszczanie).
Łącznik żaluzjowy
Łącznik żaluzjowy - szkic

Schemat elektryczny połączenia łącznika żaluzjowego

Gniazda elektryczne

Gniazdo bez uziemienia (2P) - najprostszy typ gniazda, nie posiadający uziemienia ochronnego.  
Gniazdo z uziemieniem (2P + Z) - gniazdo z "bolcem" podłączonym do uziemienia ochronnego.  
Gniazdo elektryczne SCHUKO - typ gniazda elektrycznego stosowany m.in. w Niemczech. Charakteryzuje się brakiem bolca uziemiającego, w zamian na górnej i dolnej krawędzi znajdują się sprężyste blaszki stanowiące uziemienie. Do gniazda typu SCHUKO można podłączyć wtyk typu SCHUKO z blaszkami u góry i u dołu, bądź też wtyk przystosowany do obu rodzajów gniazd.  
Gniazdo bryzgoszczelne IP44 - jest to gniazdo zabezpieczone klapką przed ochlapaniem wodą. Klasa ochrony IP44.  
Gniazdo elektryczne DATA - przeznaczone jest do pracy w wyodrębnionych, filtrowanych,wyposażonych w zasilacze awaryjne (UPS) sieciach zasilających urządzenia typu komputer, elektroniczny sprzęt muzyczny, urządzenia do transmisji danych, kasy elektroniczne i inne urządzenia wrażliwe na zakłócenia radioelektryczne, impulsowe skoki napięcia itp. Znajduje zatem zastosowanie wszędzie tam, gdzie zależy nam aby z gniazda korzystał tylko jeden uprawniony odbiornik. Gniazdo wtyczkowe współpracuje z każdą wtyczką wyposażoną w naklejany klucz (dołączany do każdego gniazda DATA), który uchylając przesłony tulejek stykowych umożliwia włożenie wtyczki do gniazda.
Całość pozwala na komfortowe zabezpieczenie filtrowanej sieci zasilającej przed niepożądanymi odbiornikami bez potrzeby wymiany wtyczek w chronionych urządzeniach.
 
Przesłona torów prądowych - zabezpieczenie mechaniczne torów prądowych, nie pozwalające na otwarcie tylko jednego toru naraz. Zabezpieczenie przed dziećmi i przypadkowym włożeniem przedmiotu w gniazdo. Przykład przysłony prądowej
Z lewej - brak przesłony
Z prawej - przesłona torów prądowych

Gniazda telefoniczne i komputerowe

Gniazdo telefoniczne RJ11 - gniazdo 6P6C do podłączania sprzętu telekomunikacyjnego. Gniazdo telefoniczne RJ11
Gniazdo komputerowe RJ45 - gniazdo 8P8C wykorzystywane do podłączenia kabli komputerowych sieci Ethernet. Gniazdo telefoniczne RJ45
Kategoria 5e - typ okablowania Ethernet technologii 100BASE-TX i 1000BASE-T pozwalający na komunikowanie się urządzeń w siechach lokalnych z szybkością odpowiednio 100Mb/s (Fast Ethernet) i 1000Mb/s (Gigabit Ethernet - 1Gb/s). Jest to bardzo popularna rozszerzona kategoria 5.
Kategoria 6 - okablowanie sieciowe technologii 10GBASE-T pozwalające na komunikację urządzeń w sieci lokalnej z szybkością sięgającą 10Gb/s (10-Gigabit Ethernet). W praktyce stosowane rzadziej niż kat. 5e ze względu na małą popularność sprzętu technologii 10-Gigabit Ethernet.
UTP - skrętka nieekranowana jest powszechnie stosowana w sieciach informatycznych i telefonicznych. Skręcenie przewodów splotem chroni transmisję przes interferencją otoczenia. Schemat skrętki nieekranowanej UTP
STP - skrętka ekranowana, posiada ekran z oplotu przez co sygnał przeysłany za jej pomocą ulega w mniejszym stopniu zakłóceniom zewnętrznym. Ekran powinien być dobrze uziemiony na końcach, w przeciwnym wypadku działa jako antena, znacznie pogarszając parametry sygnału. W praktyce wersja ekranowana jest rzadziej spotykana, głównie stosowana w miejscach narażonych na wpływ mocnego pola elektromagnetycznego (urządzenia w pobliżu, gęste wiązki kabli). Schemat skrętki ekranowanej STP

Gniazda TV-RD-SAT i multimedialne

Gniazdo TV - gniazdo do którego doprowadzony jest sygnał telewizyjny z anteny zewnętrznej lub telewizji kablowej. Gniazdo TV
Gniazdo RD - gniazdo do którego doprowadzony jest sygnał radiowy z anteny radiowej zewnętrznej. Gniazdo RD
Gniazdo SAT - to gniazdo do którego doprowadzony jest sygnał satelitarny z zewnętrznej anteny satelitarnej. Służy do podłączenia dekodera satelitarnego. Gniazdo SAT
Gniazdo przelotowe - typ gniazda instalacji szeregowej, do którego jednym wejściem doprowadzony jest sygnał, a wyjściem sygnał prowadzony jest do kolejnego gniazda.  
Gniazdo końcowe - ostatnie gniazdo w instalacji szeregowej lub gniazdo zakończeniowe instalacji w formie gwiazdy. Doprowadzony jest do niego sygnał wejściowy, brak wyjścia na kolejne gniazdo.  
Gniazdo głośnikowe - służy do zaciskowego podłączenia kabli głośnikowych. Gniazdo głośnikowe zaciskowe
Gniazdo głośnikowe typu "banan" - typ gniazda służącego do podłączania niektórych typów głośników. Gniazdo głośnikowe typu banan
RCA - inaczej nazywane "Cinch", pozwala na podłączenie sprzętu audio/wideo. Gniazdo oznaczone kolorem żółtym obsługuje sygnał wideo. Biało-czerwony kolor gniazda odpowiada za przesył audio, gdzie białym kolorem oznaczony jest kanał lewy/mono, a czerwonym kanał prawy. Gniazdo RCA
BNC - gniazdo starszego typu, wykorzystywane przy łączeniu sieci komputerowych zbudowanych z kabli koncentrycznych, a także w aparaturze pomiarowej, systemach telewizji przemysłowej i radiotelekomunikacj. Gniazdo BNC
HDMI (High Definition Multimedia Interface) - interfejs służący do przesyłania cyfrowego, nieskompresowanego sygnału audio i wideo. Pozwala na podłączanie urządzeń takich jak odtwarzacze DVD, BluRay, konsole gier, projektory cyfrowe, komputery, monitory, telewizory cyfrowe. Gniazdo HDMI

Stopnie ochrony IP oraz IK

Klasa ochrony IP - szczelność obudowy urządzenia. Charakteryzowany przez dwie cyfry IP xx, gdzie pierwsza cyfra oznacza stopień ochrony przed wnikaniem obcych ciał stałych, a druga stopień ochrony przed wnikaniem wody i jej skutkami.
Pierwsza
cyfra
Zabezpieczenie przed ciałami stałymi Druga
cyfra
Zabezpieczenie przed wnikaniem wody
0 bez ochrony 0 bez ochrony
1 o średnicy 50 mm 1 kapiącej
2 o średnicy 12,5 mm 2 kapiącej (przy wychyleniu 15°)
3 o średnicy 2,5 mm 3 natryskiwanej
4 o średnicy 1,0 mm 4 rozbryzgiwanej
5 ochrona przed pyłem 5 lanej strugą
6 pyłoszczelne 6 lanej silną strugą
    7 przy zanurzeniu krótkotrwałym
    8 przy zanurzeniu ciągłym
    9 przy zalaniu strugą wody pod ciśnieniem
Klasa ochrony IK - wytrzymałość mechaniczna (ochrona przed uderzeniem), określa wytrzymywaną energię uderzenia.
Klasa Odporność Test
IK 00 brak ochrony  
IK 01 odporność na udar o energii 0,15 J uderzenie przedmiotem o wadze 0,2 kg z wysokości 7,5 cm
IK 02 odporność na udar o energii 0,20 J uderzenie przedmiotem o wadze 0,2 kg z wysokości 10 cm
IK 03 odporność na udar o energii 0,35 J uderzenie przedmiotem o wadze 0,2 kg z wysokości 17,5 cm
IK 04 odporność na udar o energii 0,50 J uderzenie przedmiotem o wadze 0,2 kg z wysokości 25 cm
IK 05 odporność na udar o energii 0,7 J uderzenie przedmiotem o wadze 0,2 kg z wysokości 35 cm
IK 06 odporność na udar o energii 1J uderzenie przedmiotem o wadze 0,5 kg z wysokości 20 cm
IK 07 odporność na udar o energii 2J uderzenie przedmiotem o wadze 0,5 kg z wysokości 40 cm
IK 08 odporność na udar o energii 5J uderzenie przedmiotem o wadze 1,7 kg z wysokości 29,5 cm
IK 09 odporność na udar o energii 10J uderzenie przedmiotem o wadze 5 kg z wysokości 20 cm
IK 10 odporność na udar o energii 20J uderzenie przedmiotem o wadze 5 kg z wysokości 40 cm